Een gezin van 6 personen

Waarom vroeg Willem eigenlijk een uitkering aan? Willem had een gemiddeld inkomen van f 25,00 per week. Maar door de afsluiting liepen de zaken zo slecht dat hij er per week f 12,00 bij in schoot. Zijn verdiensten waren dus f 13,00. Niet veel voor een gezin van 6 personen want Willem en zijn vrouw Teuntje hadden 4 kinderen. Aaltje van 12, Gerrit van 8, Teuntje van 3 en Abram van nog geen jaar oud.

De burgemeester helpt

De aanvraag van Willem liep via de burgemeester van Bunschoten, Jacob de Vries. Hij stelde dat:

“Gezien de slechte toestand van de vischventers in deze plaats, in verband met de afsluiting der Zuiderzee, waardoor voldoende middelen in levensonderhoud gaan ontbreken, adviseer ik u aanvrager een geldelyke tegemoetkoming te verleenen.“

Het formulier meldt verder dat Willem met zijn vischhandel heeft geprobeerd zelf in zijn levensonderhoud te voorzien. Maar dat op geenerlei wijze bevorderd kan worden dat Willem zijn eigen inkomsten kan verschaffen.

Het leven van Willem de Graaf, vischventer, dossier nummer 6266

Het archief van de Zuiderzeesteunwet is een bijzonder archief. Het maakt duidelijk wat voor impact de afsluiting van de Zuiderzee had op de levens van de vissers. De komende tijd zullen we een aantal vissers volgen via de administratie van die Zuiderzeesteunwet. Lees mee over hun levens, hun smeekbedes en de ambtelijke molen waarin ze verzeild raakten.
Willem de Graaf, geboren op 23 februari 1898 en wonende te Spakenburg, vroeg op 3 maart 1932 een uitkering aan bij de Rijksdienst ter Uitvoering van de Zuiderzeesteunwet.
Willem vond in 1918 nog zijn hoofdmiddel van bestaan in de Zuiderzeevisserij. In 1932 echter was hij “vischventer” en kon hij de eindjes niet meer aan elkaar knopen.

33 jaren trouwe dienst

Dirk Swartsenburg (geboren 1881) viste op het IJsselmeer met de RD 67, een houten, open schouwtje met zeilvermogen met bouwjaar 1933. Hij kreeg zijn inschrijving in 1942. Het formulier vermeldt dat in 1948 van schipper werd gewijzigd. Christiaan Swartsenburg (geboren 1897) nam het stokje over tot hij overleed in 1966. Het schouwtje moest toen ook worden afgeschreven omdat het, na 33 jaren, niet meer bruikbaar was. Dirk was blijkbaar zijn bewijs van inschrijving kwijtgeraakt, want ook Christiaan kon het niet overhandigen.

Het blijft in de familie

Hendrik Westerneng (geb. 1885) viste in de jaren 40 met aalfuiken en snoekbaarsnetten in een open roeiboot met het letterteken RD 51. In oktober 1942 moest hij de letters van het vaartuig verwijderen omdat hij geen vergunning had voor het uitoefenen van de “visscherij” op het IJsselmeer. Een tweede formulier vermeldt dat de RD 51 werd ingeschreven in juli 1946 met vergunninghouder Gijsbert Westerneng (geboren 1880). Toen Gijsbert stopte met vissen nam Aaldert Westerneng (geboren 1888) het over. Maar niet voor lang, want In 1949 ging de vergunning weer naar Hendrik. Hendrik bleef echter altijd de eigenaar van de boot. Hij overleed op 16 september 1951 en de RD 51 werd verkocht aan Simon Helmich. Simon viste er niet meer mee.

Van plezier- naar vissersboot

Kregen sommige vissersschepen een tweede leven als plezierjacht, andersom kwam ook voor. De RD 21, bouwjaar onbekend, werd in 1953 gekocht door Cornelis Porsius. De vorige eigenaar had de botter gebruikt als pleziervaartuig. Maar erg lang kon Porsius niet meer van het vaartuig genieten want op 27 april 1956 werd het tot wrak verklaard en mocht het niet meer worden gebruikt…

Hergebruik als plezierjacht

Na vele jaren gediend te hebben als vissersboot, vonden sommige vaartuigen een tweede leven als plezierjacht. Zo ook de RD 15, een halfgedekte platbodem uit 1923. Eigenaar Jelle Boogaard viste er van 1942 tot 1968 mee op het IJsselmeer met staande netten op aal en snoekbaars.
In augustus 1968 werd de registratie ingetrokken. Jelle wilde het schip verkopen nadat hij het had omgebouwd tot plezierjacht.